Alimenty na dziecko w Polsce – jakie kwoty sąd najczęściej zasądza? Praktyczny przewodnik 2026

W polskich sądach rodzinnych nie ma jednej stałej „stawki" alimentów na dziecko. Sędzia nie sięga po tabelę z kwotami, tylko analizuje konkretną sytuację rodziny: ile kosztuje utrzymanie tego dziecka i jakie są realne możliwości zarobkowe rodziców. Dlatego dwie rodziny o podobnych dochodach mogą dostać różne kwoty alimentów, jeśli inne są potrzeby dzieci i podział opieki.

W praktyce w wielu typowych sprawach alimenty na jedno dziecko mieszczą się orientacyjnie w przedziale od kilkuset do kilkunastu setek złotych miesięcznie. Przy niskich dochodach rodziców będą bliżej dolnej granicy, przy wyższych zarobkach i większych kosztach dziecka – bliżej górnej, a w zamożnych rodzinach mogą tę górną granicę przekraczać. Kluczowe jest jednak to, że sąd zawsze patrzy na indywidualne liczby, a nie na statystykę.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy wiąże wysokość alimentów z dwiema głównymi kategoriami: usprawiedliwionymi potrzebami dziecka oraz możliwościami zarobkowymi i majątkowymi rodziców. W praktyce oznacza to, że sędzia stara się ustalić, ile realnie kosztuje utrzymanie dziecka na sensownym poziomie oraz jak ten koszt uczciwie podzielić między rodziców, biorąc pod uwagę ich dochody i zaangażowanie w opiekę.

• Wiek dziecka i etap edukacji – inne koszty ma niemowlę, inne nastolatek w liceum.
• Koszty mieszkania, jedzenia, odzieży, transportu i codziennych wydatków.
• Wydatki na edukację i zajęcia dodatkowe: szkoła, przedszkole, korepetycje, sport, języki.
• Koszty zdrowia: leki, wizyty specjalistów, rehabilitacja, sprzęt medyczny.
• Dochody i potencjał zarobkowy obojga rodziców (nie tylko tego, który ma płacić).
• Podział opieki: ile czasu dziecko spędza z każdym z rodziców i kto ponosi które koszty bezpośrednio.

Nie ma oficjalnych widełek alimentów, ale można opisać kilka typowych scenariuszy, które często pojawiają się w praktyce. Pamiętaj, że to tylko przykłady – w każdej sprawie sąd może zasądzić inną kwotę, jeśli uzna, że wymaga tego dobro dziecka i sytuacja finansowa rodziców.

W rozmowach o alimentach często powtarzają się mity. Jedni są przekonani, że sąd zawsze zasądza „300 zł na dziecko", inni – że „co najmniej połowę pensji ojca". Takie schematy bardziej straszą niż pomagają, a w praktyce niewiele mają wspólnego z tym, jak sędziowie naprawdę liczą alimenty.

• „Sąd zawsze zasądza alimenty jako procent pensji" – nieprawda, nie ma jednego ustawowego procentu.
• „Na każde dziecko jest stała kwota" – nieprawda, inne potrzeby ma małe dziecko, inne nastolatek.
• „Jak ojciec dobrze zarabia, to i tak nie ma limitu" – sąd musi brać pod uwagę także jego inne obowiązki i sensowny poziom życia.
• „Jak matka dobrze zarabia, to ojciec prawie nie płaci" – nieprawda, obowiązek utrzymania dziecka obciąża oboje rodziców.
• „Jak ktoś ma kredyt mieszkaniowy, to alimenty muszą być niskie" – kredyt jest istotny, ale nie ważniejszy niż podstawowe potrzeby dziecka.

Zamiast pytać w internecie „ile alimentów dostanę", lepiej samodzielnie policzyć, ile kosztuje Twoje dziecko i jakie kwoty są realne do udźwignięcia dla rodziców. To nie musi być skomplikowane – wystarczy prosty plan działania i kilka wieczorów z kalkulatorem, rachunkami i tabelą kosztów.

• Spisz wszystkie stałe koszty dziecka: mieszkanie, wyżywienie, edukacja, opieka, zdrowie, zajęcia dodatkowe, transport, odzież, rozrywka.
• Oszacuj koszty zmienne, które nie pojawiają się co miesiąc, ale regularnie (np. większe zakupy odzieży, wyjazdy, sprzęt sportowy).
• Dodaj te kwoty i sprawdź, jaki jest średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w skali roku.
• Zastanów się, jaki jest łączny dochód rodziców i w jakiej proporcji powinni się zrzucać na te koszty.
• Policz, ile już realnie płaci każdy z Was (pieniądze plus wydatki w naturze), i na tej podstawie przygotuj propozycję kwoty alimentów.
• Sprawdź, czy Twoja propozycja jest dla Ciebie możliwa do regularnego płacenia – lepsza stabilna kwota niż obietnica, której nie dasz rady dotrzymać.

Żeby nie gubić się w paragonach, wielu rodziców prowadzi wydatki na dziecko w jednym miejscu: w zeszycie, prostym arkuszu kalkulacyjnym lub aplikacji do dokumentowania kosztów. Aplikacje takie jak DivKids pozwalają fotografować paragony, przypisywać je do kategorii i generować raporty wydatków, które potem łatwo wykorzystać przy ustalaniu kwoty alimentów albo przygotowywaniu pozwu.

Kwota alimentów zasądzona przez sąd nie jest ustalona raz na zawsze. Jeśli po pewnym czasie sytuacja dziecka lub rodziców wyraźnie się zmieni – na przykład rosną koszty edukacji, pojawiają się nowe wydatki zdrowotne, jedno z rodziców traci pracę albo zaczyna zarabiać znacznie więcej – można wnosić o podwyższenie lub obniżenie alimentów.

• Zmiana po stronie dziecka: nowe szkoły, zajęcia, choroba, większe potrzeby nastolatka.
• Zmiana po stronie rodzica płacącego: wzrost lub spadek zarobków, pojawienie się nowych dzieci na utrzymaniu.
• Zmiana po stronie rodzica otrzymującego: wzrost lub spadek jego dochodów, większe zaangażowanie w opiekę.
• Wyraźny wzrost kosztów życia (inflacja) przełożony na konkretne rachunki i koszty dziecka.

Niezależnie od tego, czy alimenty ustalacie ugodowo, czy w sądzie, rodzice popełniają podobne błędy. Zwykle wynikają one z emocji, presji otoczenia albo prób „wygrania" sporu kosztem drugiej strony, zamiast skoncentrowania się na realnych potrzebach dziecka.

• Opieranie kwoty wyłącznie na tym, ile „ma płacić znajomy" zamiast na własnych kosztach dziecka.
• Ukrywanie części dochodów w nadziei, że sąd ich nie zauważy – to często obniża wiarygodność.
• Brak tabeli kosztów i dokumentów – mówienie o „ogromnych wydatkach" bez liczb.
• Składanie nierealnych obietnic alimentów, których rodzic nie jest w stanie później płacić.
• Traktowanie alimentów jako narzędzia do karania drugiego rodzica, a nie finansowania dziecka.

Jeśli masz poczucie chaosu, zacznij od małych kroków: policz koszty dziecka, sprawdź swoje wydatki i porozmawiaj z kimś, kto zna praktykę sądową. Krok po kroku można dojść do kwoty, która jest jednocześnie realna i sprawiedliwa – a dobrze przygotowany rodzic zwykle przechodzi przez sprawę o alimenty ze znacznie mniejszym stresem.